Γενικά

Το χωριό Τάλα βρίσκεται στην επαρχία της Πάφου σε απόσταση 8 χιλιόμετρα βόρεια της πόλης της Πάφου μέσα σε ένα μαγευτικό φυσικό περιβάλλον. Από συγκοινωνιακής άποψης το χωριό συνδέεται βορειοανατολικά με το μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου (περίπου 2 χιλιόμετρα) που περιλαμβάνεται στα διοικητικά του όρια. Στα νότια συνδέεται με το χωριό Έμπα (4 περίπου χιλιόμετρα) και από εκεί με την πόλη της Πάφου.

Το χωριό είναι κτισμένο σε μέσο υψόμετρο 280 μέτρων. Έχει μια γενική κλίση από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά και το υψόμετρο κυμαίνεται από 150 μέχρι 600 μέτρα.

Η Τάλα δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 520 χιλιοστόμετρα και στην περιοχή της καλλιεργούνται τα αμπέλια (οινοποιήσιμων και επιτραπέζιων ποικιλιών), εσπεριδοειδή (πορτοκαλιές, λεμονιές), χαρουπιές, ελιές, αμυγδαλιές, καρυδιές, σιτηρά, νομευτικά φυτά, λαχανικά και λίγες μπανανιές. Όσο αφορά την κτηνοτροφία αυτή είναι περιορισμένη.

Το χωριό βρίσκεται στην περιοχή του υδροφόρου στρώματος της Πάφου. Στην περιοχή του ανορύχθηκαν αρκετές διατρήσεις που συνέβαλαν στην άρδευση σημαντικών εκτάσεων γης. Η Τάλα συγκαταλέγεται επίσης μεταξύ των χωριών που έχουν ευεργετηθεί από το αρδευτικό έργο της Πάφου με την άρδευση έκτασης της 40 εκταρίων από το φράγμα του Ασπρόκρεμμου.

Το χωριό γνώρισε πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Το 1881 οι κάτοικοι της Τάλας ήσαν 276 που μειώθηκαν στους 274 το 1891, για να αυξηθούν στους 325 το 1901, στους 331 το 1911 και στους 342 το 1921. Οι κάτοικοι μειώθηκαν στους 296 το 1931, για να αυξηθούν και πάλι στους 409 το 1946. Το 1960 ο πληθυσμός μειώθηκε στους 373, για να αυξηθεί και πάλι στους 387 το 1973, στους 405 το 1976 και στους 426 το 1982. Στην απογραφή του 2001 οι κάτοικοι της Τάλας ήσαν 2540

Το χωριό δεν αναφέρεται σε μεσαιωνικές πηγές. Ωστόσο η ονομασία του θεωρείται ότι προήλθε κατά την περίοδο της φραγκοκρατίας, από το επώνυμο μεγάλης και πλούσιας οικογένειας, της οικογένειας Ντ΄ Άβιλα. Η οικογένεια αυτή αναφέρεται ως Τάβιλα από τους Κύπριους μεσαιωνικούς χρονογράφους. Το επώνυμο Τάβιλα πιστεύεται ότι έδωσε την ονομασία στο χωριό.

Η Τάλα δεν αναφέρεται στις πηγές ότι ανήκε στην οικογένεια των Ντ΄΄Αβιλα. Είναι όμως πιθανό να αποτελούσε κτήμα της οικογένεις, αφού μερικά μέλη της ήταν δυνατό να την κατείχαν, όπως ο Φραγκίσκος Ντ΄Άβιλα, που ο Μας Λατρί το αναφέρει ως ένα από τους πλουσιότερους ευγενής της Κύπρου, ή ο Πέτρο Ντ΄΄Αβιλα που το 1473 έγινε κοντοσταύλης της Κύπρου και πήρε κτηματικές περιουσίες στην επαρχία Πάφου, ή ακόμη ο Αντώνιος Ντ΄΄Αβιλα που διετέλεσε διοικητής της Πάφου.

Σημαντικό μεσαιωνικό μνημείο του χωριού είναι η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης του 15ου/16ου αιώνα. Εξ άλλου πολύ κοντά στο χωριό βρίσκεται και το μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου που ασφαλώς είχε σημαντική επίδραση σε διάφορους τομείς, στην όλη ζωή και δραστηριότητα του χωριού.

Στα νότια του χωριού υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχει αρχαιολογικός χώρος των Προϊστορικών χρόνων.

Η Τάλα άρχισε, κατά τα τελευταία χρόνια, άρχισε να αναπτύσσεται οικιστικά και τουριστικά. Στην περιοχή της άρχισαν να λειτουργούν τουριστικά χωριά και εξοχικές κατοικίες.